Nhà mới kiến trúc
Trong một không gian nội thất ánh sáng đóng vai trò chủ đạo, ánh sáng có 2 loại là ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo. Ánh sáng ngoài nhiệm vụ chiếu sáng thông thường ra nếu thiết kế linh hoạt khi sử dụng thì đạt được các hiệu quả như:
- Ngăn chia không gian ước lệ.
- Đánh lừa thị giác tạo cho người sử dụng cảm giác không gian được phóng to hay thu nhỏ, xa – gần
- Tạo các cảm giác tâm lý khác nhau
- Tạo nên vẻ huyền bí tâm linh cho công trình
ÁNH SÁNG TỰ NHIÊN.
Được phát ra từ những thực thể phát sáng trong tự nhiên như mặt trời, trăng, sao… mà chủ yếu là nguồn sáng từ mặt trời. Chúng ta không điều khiển được nguồn sáng tự nhiên nhưng có thể thay đổi, điều tiết ánh sáng từ thiên nhiên bằng cách chọn thời điểm, chọn không gian hay những dụng cụ hỗ trợ để điều chỉnh tính chất và cường độ ánh sáng chiếu tới nơi cần chiếu sáng.
ÁNH SÁNG NHÂN TẠO.
Được phát sáng ra từ các loại đèn do con người tạo ra, từ các loại thô sơ nhất là nguồn sáng của lửa đốt như đuốc, nến, đèn dầu… cho tới các loại đèn hiện đại. Với nguồn sáng nhân tạo, ta có thể chủ động bố trí, điều chỉnh được. Ở bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập tới nguồn sáng nhân tạo và chiếu sáng nhân tạo.
Nguồn sáng chung được tạo nên bởi hệ thống ánh sáng cố định từ trên cao, chẳng hạn như đèn chùm hoặc đèn được đặt chìm trong trần nhà. Các loại đèn này cho nguồn sáng tỏa rộng, có thể làm sáng cả căn phòng. Nếu trong các góc, ánh sáng bị che khuất, dùng những đèn áp tường để chiếu sáng từng khu vực riêng.
Ðể làm nổi bật những tác phẩm mỹ thuật hay đồ vật ưa thích, chẳng hạn như tranh treo tường…, nên có nguồn ánh sáng chiếu rọi thẳng vào mục tiêu được xem như những luồng sáng có tác dụng nhấn mạnh. Dải ánh sáng với những luồng chiếu xoay chuyển được là một giải pháp thực tế cho phép bạn dễ dàng thay đổi được hướng ánh sáng muốn nhấn mạnh.
Để căn phòng rộng hơn, cần tập trung ánh sáng lên vách tường.
Có hai nguồn ánh sáng: trực tiếp và gián tiếp.
Ánh sáng trực tiếp (ánh sáng thẳng – direct light): là ánh sáng đi thẳng từ nguồn sáng (đèn) đến môi trường, chủ thể cần chiếu sáng. Ánh sáng trực tiếp có cường độ mạnh, tạo nên bóng đổ rõ sắc nét. Trong công trình kiến trúc, ánh sáng đi qua cửa kính trong suốt cũng được coi là ánh sáng trực tiếp.
Ánh sáng gián tiếp (indirect light) hay còn gọi là ánh sáng phân tán (diffuse light): là ánh sáng được khuếch tán qua một môi trường khác như đám mây, tấm rèm. Một loại khác của ánh sáng gián tiếp là ánh sáng phản chiếu (bounce light): là loại ánh sáng được chiếu vào bề mặt rồi phản chiếu đến chủ thể. Sự phản chiếu bề mặt này có thể xảy ra nhiều lần trên các bề mặt khác nhau. Ánh sáng gián tiếp đều và dịu, thường không rõ bóng đổ.
PHÒNG LÀM VIỆC.
Nguồn sáng tự nhiên là nguồn sáng trung thực, tốt cho thị lực. Trong quá trình thiết kế, xây dựng hay sắp đặt nội thất, việc bố trí bàn học, khu làm việc cần được đo lường mức độ chiếu sáng hợp lý cho cả ngày lẫn đêm. Do đó, lấy được nguồn sáng trời đưa vào nhà là giải pháp ưu việt, vừa tạo được sự thân thiện với môi trường, vừa có những luồng sáng đẹp chiếu vào nội thất. Tuy nhiên nên hạn chế đặt bàn làm việc tại khu vực có cửa sổ cao và hẹp, ánh sáng chiếu vào sẽ không đều. Tránh đặt bàn làm việc nơi có ánh sáng chiếu trực tiếp như các cửa sổ hướng ra ánh nắng chiếu trực diện, hoặc hứng chịu sự ảnh hưởng của những vật liệu phản quang, làm chói mắt, căng thẳng thần kinh, giảm hiệu suất làm việc. Hãy dùng rèm cửa, sơn trần nhà và tường màu sáng hoặc bố trí nhiều cây xanh trước cửa sổ để hạn chế cường độ ánh sáng.
Trong trường hợp phải sử dụng ánh sáng nhân tạo, tốt nhất là sử dụng phương pháp chiếu sáng hỗn hợp, vừa có đèn chung cho cả phòng, vừa sử dụng hệ thống chiếu sáng cục bộ cho khu vực học tập và làm việc. Do vậy, tránh để ánh sáng chung chiếu phía sau lưng người ngồi làm việc.
Ngoài ra, không nên sử dụng đèn chiếu có ánh sáng màu, do ánh sáng này không đều và khuếch tán, gây ra thiếu tập trung. Trong các dạng bóng như đèn sợi đốt, huỳnh quang, compact, halogen… có thể chọn bóng sợi đốt hay halogen làm nguồn sáng tập trung vì ánh sáng các loại bóng này cho ra trung thực, gần như nguồn sáng tự nhiên.
PHÒNG KHÁCH, PHÒNG SINH HOẠT CHUNG.
Tại phòng khách hay phòng sinh hoạt có thể sử dụng nhiều loại đèn khác nhau để tạo các vùng sáng tối khiến không gian huyền ảo, sâu hơn. Những chiếc đèn trần làm nhiệm vụ chiếu sáng chung.
Ngoài ra nên bố trí ánh sáng phù hợp để tô điểm các bức tranh trên tường. Với những đèn bàn, chúng đem lại tạo cảm giác dễ chịu nhờ chụp hình chóp.
PHÒNG NGỦ.
Trong ngôi nhà nói chung và phòng ngủ nói riêng đều rất cần được chiếu sáng nhiều đặc biệt là ánh sáng tự nhiên. Ánh sáng tự nhiên sẽ làm cho không gian thật hơn, giảm ẩm mốc và bên cạnh đó còn giảm được rất nhiều chi phí cho ngôi nhà của bạn. Bạn chỉ sử dụng ánh sáng nhân tạo trong phòng ngủ để bổ sung cho chiếu sáng chung và chiếu sáng cục bộ nhằm tạo hiệu ứng thẩm mỹ.
Để phòng ngủ nhỏ tràn ngập ánh sáng thì nhất thiết phòng của bạn phải có diện tích cửa phù hợp. Diện tích cửa chiếu sáng phải đạt được mức tối thiểu bằng 1/5 diện tích sàn.
Việc trí đèn, đèn halogen rất thích hợp nếu để đầu giường phòng ngủ. Ánh sáng tổng thể phòng sử dụng đèn compact bố trí từ 4 đến 8 bóng ánh sáng trắng để độ sáng được đồng đều và có thể bố trí thêm 1 hoặc 2 bóng ánh sáng vàng để tăng thêm sự lãng mạn và ấm áp cho căn phòng.
PHÒNG ĂN VÀ BẾP.
Sử đèn compact màu trắng bố trí nhiều bóng đủ độ sáng mới làm vui lòng bà nội trợ. Một chiếc đèn trần duy nhất chắc chắn không đủ sáng để nữ chủ nhân thoải mái lau rửa, quét dọn và chế biến món ắn. Nên lắp thêm đèn compact dưới những kệ hay tủ bếp để ánh sáng lúc nào cũng tràn đầy căn phòng.
Đối với bàn ăn, hãy treo đèn ăn với bóng halogen ánh sáng vàng sẽ cho bữa cơm ngon miệng hơn.
PHÒNG TẮM, WC.
Đèn compact được ưa dùng trong phòng tắm. Nếu bạn muốn bước ra khỏi phòng tắm với khuôn mặt dễ thương thì nên đầu tư đúng mức vào khoản chiếu sáng. Một lắp trên tấm gương hoặc trên trần rọi vào gương và phản xạ vào mặt không đủ để soi đều khuôn mặt bạn.
Tốt hơn là bố trí thêm một hay hai bóng trên trần và kết hợp với ánh sáng tự nhiên.
CÁCH TÍNH TOÁN ÁNH SÁNG CHO CĂN PHÒNG CÁCH ĐƠN GIẢN.
Độ sáng cần thiết cho các phòng : Phòng khách 400lux; phòng ngủ 200lux; bếp 600lux, phòng học, phòng làm việc, đọc sách 300-500lux; sân, hành lang 100lux; Sảnh, phòng đợi, Nhà bảo vệ, phòng tắm 200lux; Độ tỏa sáng đèn huỳnh quang 0.6m : 60 Lum/watt, đèn huỳnh quang 40w : 80 Lum/watt,đèn sợi đốt 40w: 20 Lum/watt, đèn halogen : 25 Lum/watt. Lux là đơn vị tính công suất ánh sáng, lượng ánh sáng chiếu trên mặt cụ thể. Lượng lumen trên 1m2 = 1 Lux ( 1 lux = 1lumen/m2). Ví dụ : Với một phòng khách 4x4 m thì diện tích phòng là 16 m2; độ sáng là: 16 x 400 = 6.400 lux. Như vậy, số bóng đèn neon 40 W là 2 bóng (6400:(80x40)), số bóng đèn sợi đốt 40 W là 8 bóng(6.400:(20x40)).
